Stopa procentowa i jej wpływ na chwilówki

Jeśli i Ty potrzebujesz szybkiego zastrzyku gotówki, wiedz, jaki wpływ na cenę chwilówek ma stopa procentowa, na jakim poziomie kształtuje się ona obecnie i czy są inne koszty pożyczek parabankowych, z którymi musisz się liczyć. Dzięki znajomości prawa – a zwłaszcza ustawy antylichwiarskiej – unikniesz potencjalnych oszustw i innych przykrych niespodzianek związanych z zaciąganiem zobowiązań finansowych.

Parabanki i pożyczki - chwilówka

Sektor bankowy nie jest jedynym potencjalnym źródłem kredytowania. Równolegle do niego już od wielu lat działa w Polsce tzw. sektor parabankowy. Należą do niego firmy pożyczkowe i SKOK-i, w których uzyskanie pożyczki jest zwykle znacznie łatwiejsze niż w banku. Ma to związek z niższymi wymaganiami odnośnie do zdolności kredytowej, do czego często dochodzi również skłonność do pożyczenia pieniędzy „na dowód” czy „bez BIK”.

Ogłoszenia o chwilówkach wiszą na niemal każdej klatce schodowej czy słupie, zachęcając do skorzystania z tego na pozór łatwego finansowania. Parabanki opanowały również Internet, kusząc szybkimi pożyczkami online do załatwienia w kilka minut. Nowa pralka, naprawa samochodu po stłuczce czy choćby weekend w Paryżu można dzięki takim chwilówkom sfinansować niemal natychmiast.

Pożyczka w parabanku i jej koszt

Decydując się na skorzystanie z oferty parabanku – czy to w zakresie chwilówek, czy pożyczek ratalnych – musisz liczyć się z kosztem uzyskanego finansowania. Sprowadza się on przede wszystkim do oprocentowania.

Stopy procentowe są obecnie w naszym kraju bardzo popularnym tematem. Pytania w rodzaju: „czym są stopy procentowe?”, „kto je ustala?”, „co wpływa na stopę procentową?” czy „kiedy spadną stopy procentowe” są na co dzień zadawane zarówno przez aktualnych, jak i potencjalnych pożyczkobiorców.

Wychodząc naprzeciw tym i dodatkowym pytaniom, przedstawiamy nasze ABC stóp procentowych:

Co to jest stopa procentowa?

Stopa procentowa to nic innego jak cena pożyczanego kapitału/pieniądza. Jest to zatem koszt kredytu lub pożyczki najczęściej wyrażony w formie procentu od pożyczonej sumy.

Kto ustala stopy procentowe i w jakim celu?

Organem odpowiedzialnym za ustalanie wysokości podstawowych stóp procentowych w Polsce jest Narodowy Bank Polski, a konkretnie jego organ decyzyjny, czyli Rada Polityki Pieniężnej.

Zwiększając lub zmniejszając wysokość stóp procentowych NBP, Rada Polityki Pieniężnej reguluje sytuację monetarną w naszym kraju, wpływa na aktywność gospodarczą, poziom cen i wysokość inflacji.

Dla przykładu, w czasie pandemii koronawirusa RPP niemal co miesiąc obniżała stopę procentową, chcąc zachęcić Polaków do zaciągania kredytów i zwiększenia konsumpcji. Taka polityka miała na celu ożywienie gospodarki i przeciwdziałanie kryzysowi.

Zniesienie restrykcji pandemicznych przyniosło natomiast całkowitą zmianę w zarządzaniu stopami procentowymi NBP: zaczęły one regularnie wzrastać, osiągając poziom niewidziany od wielu lat. Podwyżka stóp procentowych to w tym przypadku mechanizm, którym Rada Polityki Pieniężnej próbuje zahamować rosnącą inflację.

Stopy procentowe NBP mogą również służyć do regulowania wielkości obiegu pieniądza w gospodarce, stymulacji zatrudnienia, wielkości produkcji i innych wskaźników makroekonomicznych.

Jakie są rodzaje stóp procentowych?

Do stóp procentowych ustalanych przez NBP należą:

Stopa referencyjna

Stopa referencyjna to jedna z podstawowych stawek służących do obliczania ceny pożyczek i kredytów. Oznacza minimalną cenę, po której realizowane są operacje kupna i sprzedaży krótkoterminowych bonów pieniężnych NBP na otwartym rynku międzybankowym.

Stopa referencyjna jako wskaźnik ekonomiczny istnieje na polskim rynku od 1998 roku, a jej wartość jest podawana publicznie. Służy ona między innymi do:

1. ustalania wysokości odsetek,
2. obliczenia pomocy publicznej de minimis,
3. oszacowania kosztów związanych z odroczeniem terminu płatności.

Ile wynosi stopa referencyjna w styczniu 2023? Ostatnie obrady RPP nie przyniosły zmian w jej wysokości, nadal obowiązuje więc wartość 6,75%.

Stopa lombardowa

Ten rodzaj stopy procentowej został wprowadzony na polski rynek nieco wcześniej niż stopa referencyjna, bo już w 1992 roku. Wyraża ona cenę, po której NBP jest skłonny udzielać bankom komercyjnym pożyczek pod zastaw papierów wartościowych.

Aktualna wartość stopy lombardowej to 7,25% (wrz. 2022). Wykres poniżej pokazuje, że zmieniała się ona ostatnio w sposób analogiczny do stopy referencyjnej:

Stopa depozytowa

Ten rodzaj stopy procentowej NBP określa oprocentowanie depozytów jednodniowych składanych przez banki komercyjne w NBP. Jest ona najniższą możliwą stopą na rynku bankowym, którą ekonomiści często określają jako „podłogę”.

Stopa depozytowa funkcjonuje w Polsce od 2001 roku i jej aktualna wartość – po ostatnich fluktuacjach analogicznych do stopy referencyjnej i lombardowej – wynosi 6,25%.

Stopa redyskontowa i dyskontowa weksli

Stopa redyskontowa, plasująca się obecnie na poziomie 6,80%, wyznacza cenę, jaką NBP jest skłonny zapłacić bankom komercyjnym za skup weksli, które wcześniej te banki nabyły od swych klientów poniżej ceny nominalnej.

Stopa dyskontowa z kolei to wartość naliczana przez NBP w momencie przyjęcia od banków komercyjnych wcześniej zdyskontowanych weksli. Aktualnie jest ona wyższa od stopy redyskontowej o 0,05 punktu procentowego.

RRSO jako realna cena kredytu lub pożyczki

Porównując rozmaite oferty bankowe i parabankowe, spotkałeś się na pewno z tym skrótem. Kryje się za nim Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania, którą ustawa o kredycie konsumenckim z maja 2011 roku określa jako:

„Całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym”.

Dlaczego tak ważne jest, abyś znał RRSO dla zaciąganej chwilówki? Oprócz samych odsetek ujmuje ona bowiem koszty pozaodsetkowe związane z Twoją pożyczką, w tym:

• opłaty manipulacyjne,
• prowizje,
• marże,
• podatki znane firmie pożyczkowej,
• ubezpieczenie pożyczki itp.

Jak rozumieć RRSO chwilówek?

Analizując ofertę pozabankowych pożyczek krótkoterminowych, wysokość RRSO może nieco Cię zmylić i wydać zbyt wysoka. Dla przykładu aktualna oferta firmy Halo Pożyczka wiąże się z rzeczywistą roczną stopą oprocentowania na poziomie aż 512,3%.

Czy to oznacza, że za pożyczone 1500 złotych przyjdzie ci zapłacić ponad 5 razy więcej? Bynajmniej.

Pamiętaj, że RRSO to wartość w skali rocznej, a Ty zaciągasz chwilówkę na okres zaledwie 30 dni. Odsetkowy koszt Twojej pożyczki musisz więc potraktować proporcjonalnie. Część kosztów pozaodsetkowych może być natomiast stała, niezależna od pożyczanej kwoty ani okresu finansowania.

Inaczej ma się sprawa z pożyczkami ratalnymi lub kredytami bankowymi, które są spłacane często całymi latami (np. kredyt hipoteczny). Całkowity koszt kredytu w skali rocznej wynosi wtedy dokładnie tyle, ile jego RRSO.

Jak bardzo stopa procentowa wpływa na cenę chwilówek?

Czy jednak wysoka stopa procentowa faktycznie ma aż taki wpływ na koszt pożyczek krótkoterminowych? Przeanalizujmy przykład poniżej:

Co wpływa na stopę procentową pożyczek i kredytów?

Wnioskując o kredyt lub pożyczkę, możesz się spotkać z sytuacją, w której dana firma lub bank są skłonne przyznać Ci finansowanie, ale po stopie procentowej wyższej niż ta opublikowana w ofercie. Zastanawia Cię, od czego to zależy?

Stopa procentowa oferowana przez pożyczkodawcę zależy od wielu czynników. Oprócz wskaźników makroekonomicznych i związanej z nimi polityki NBP należą do nich czynniki indywidualne takie jak:

• pożyczana kwota,
• okres finansowania,
• zdolność kredytowa klienta i związany z nią wskaźnik długu do dochodu,
• historia kredytowa i związany z nią scoring BIK,
• fakt posiadania współdłużnika lub poręczyciela,
• ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia spłaty zobowiązania.

Na co zwracać uwagę, wybierając firmę pożyczkową?

Chwilówki – mimo że łatwe w uzyskaniu – wielu Polakom kojarzą się z podejrzanymi firmami pożyczkowymi, które przez lichwiarskie odsetki wprowadzają klientów w kłopoty finansowe.

Ten mit możesz jednak obalić poprzez dokładne sprawdzenie pożyczkodawcy i warunków oferowanego finansowania jeszcze zanim podpiszesz umowę.

Chcąc upewnić się, że wybrana przez Ciebie firma pożyczkowa jest uczciwa i działa legalnie, zwróć uwagę na następujące kwestie:

• czy warunki udzielanej pożyczki są jasne i czytelne i czy nie zawierają żadnych podejrzanych klauzul lub ukrytych opłat;
• czy działalność pożyczkodawcy jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym (sprawdź, czy posiada wymagany przez prawo numer KRS);
• czy firma widnieje w Rejestrze Instytucji Pożyczkowych prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego – wpis do rejestru nie jest wprawdzie obowiązkowy, ale świadczy o powadze pożyczkodawcy;
• czy Twój pożyczkodawca nie znajduje się na tzw. czarnej liście KNF mającej na celu ostrzeżenie konsumentów;
• jakie są opinie użytkowników na temat usług wybranej przez Ciebie firmy w portalach społecznościowych i czy widnieją jakieś skargi konsumenckie związane z jej działalnością;
• czy proponowana umowa pożyczkowa zawiera niezbędne informacje dotyczące czasu jej trwania, wysokości kosztów oraz zasad zwrotu. Szukaj również informacji dotyczących możliwości przedłużenia umowy lub wcześniejszej spłaty pożyczki, a także zasad reklamacji;
• czy strona internetowa pożyczkodawcy zawiera niezbędne zabezpieczenia w celu ochrony danych osobowych, jakie przyjdzie Ci wprowadzić, jeśli starasz się o chwilówkę online. Zwróć uwagę, czy przy adresie witryny pojawia się symbol kłódki.

Sprawdzenie wymienionych wyżej kwestii zajmie Ci tylko chwilę i pozwoli zmniejszyć ryzyko potencjalnego oszustwa i przykrych niespodzianek odnośnie do kosztów pobranego finansowania.

Jak znaleźć najodpowiedniejszą dla siebie chwilówkę i nie przepłacić?

Samodzielne przeczesywanie Internetu i porównywanie ofert firm pożyczkowych to żmudne i czasochłonne zajęcie. Na szczęście istnieje proste narzędzie, które pomoże Ci znaleźć najlepszą dla Ciebie pożyczkę w zaledwie parę minut.

Mowa tu oczywiście o darmowych porównywarkach pożyczkowych, takich jak ta. Znajdziesz w nich listę najatrakcyjniejszych chwilówek oferowanych aktualnie na rynku. Przed publikacją są one dokładnie sprawdzane przez specjalistów finansowych, którzy podsumowują najważniejsze kwestie: kwotę pożyczki, okres kredytowania oraz RRSO.

Problemy ze spłatą chwilówki - porady

Recesja gospodarcza panująca w naszym kraju sprawia, że wielu osobom ciężko jest spłacić nawet krótkoterminowe pożyczki na niewielkie kwoty. Jeśli i Ty znajdziesz się w takiej sytuacji, wiedz, że są sposoby, aby nieco ułatwić sobie spłatę długu bez ryzyka niebotycznych odsetek karnych.

1. Przedłużenie terminu spłaty – warto, abyś sprawdził, czy podpisywana przez Ciebie umowa pożyczkowa przewiduje taką możliwość i ile wynosi związana z nią opłata. Takie rozwiązanie jest najczęściej korzystniejsze finansowo niż płacenie odsetek za opóźnienie w spłacie.
2. Refinansowanie pożyczki – polega na zaciągnięciu nowej chwilówki na spłatę tej poprzedniej. Bądź jednak ostrożny, bo nierozsądne refinansowanie bez faktycznej możliwości spłaty może wepchnąć Cię w spiralę długów. Jeśli jednak spodziewasz się dodatkowego zastrzyku pieniędzy za jakiś czas – możesz śmiało skorzystać z tej opcji.
3. Rozratowanie pożyczki – spróbuj zawnioskować o taką możliwość u swojego wierzyciela. Rozratowanie chwilówki jest płatne, ale pomoże Ci uniknąć znacznie większych kosztów karnych.
4. Znalezienie dodatkowego źródła dochodu – jeśli nie wystarcza Ci na spłatę chwilówki, poszukaj dodatkowej pracy. Aplikacje taksówkowe czy z dostawą jedzenia, korepetycje, opieka nad dziećmi – to tylko niektóre z istniejących na rynku opcji.
5. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej – jest to ekstremalne rozwiązanie, ale jeśli zaczniesz tonąć w długach, może się ono okazać jedyną realną opcją. Dokładnie sprawdź jednak, z jakimi konsekwencjami na przyszłość związana jest upadłość konsumencka.

Krótkoterminowe pożyczki parabankowe, czyli tzw. chwilówki, wcale nie muszą prowadzić do kłopotów. Wystarczy wiedzieć, jak przeanalizować zarówno ofertę pożyczki, jak i samą firmę. Co więcej, w dobie panującej inflacji chwilówki są formą finansowania najmniej wrażliwą na wzrost stóp procentowych, dzięki czemu stają się atrakcyjną alternatywą dla kredytów bankowych. Dowodem na to jest rosnące zainteresowanie polskich konsumentów taką formą finansowania.

Q&A

Czy parabanki mają kredyty hipoteczne w swojej ofercie?

Niestety, kredyty – nie tylko hipoteczne, ale wszystkie inne – są ekskluzywną domeną banków i instytucje pozabankowe ich nie udzielają. Znajdziesz w nich natomiast ofertę pożyczek ratalnych, często na całkiem wysokie kwoty.

Czy nowe chwilówki są udzielane zawsze na tych samych zasadach, co te pierwotnie zaciągnięte?

Niekoniecznie. Aby zachęcić nowych klientów, firmy pożyczkowe często oferują darmową pierwszą chwilówkę (RRSO = 0%), ale nie utrzymują tej promocji dla kolejnych pożyczek. Z drugiej strony, zdarzają się również oferty dla lojalnych i rzetelnych klientów – niższe oprocentowanie lub wydłużony okres spłaty.

Dlaczego stopy procentowe kredytów są znacznie niższe niż stopa procentowa chwilówek?

Ma to związek z ryzykiem, jakie skłonne są podjąć banki w porównaniu z firmami pożyczkowymi. Dokładna analiza historii kredytowej wnioskodawcy i jego zdolności kredytowej pozwalają na zmniejszenie ryzyka bankowego, a tym samym obniżają koszty udzielanego finansowania

Z drugiej strony, oferty chwilówek bez BIK i na dowód mogą doprowadzić parabanki do problemów z odzyskaniem pożyczanych pieniędzy. Zwiększone ryzyko poniekąd „odbijają” sobie wyższym oprocentowaniem.

Czy i kiedy stopy procentowe spadną?

Trudno na ten temat udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Niemniej jednak sam fakt, że w ostatnich miesiącach przestały one wzrastać, jest już dość optymistyczny. Według przewidywań ekonomistów Rada Polityki Pieniężnej powinna zdecydować o obniżeniu stóp NBP w drugiej połowie obecnego roku. Będzie to jednak uzależnione od tego, czy i z jaką prędkością będzie spadała inflacja.

Jeśli interesuje Cię ten temat, warto, abyś zapoznał się z publikowanymi przez NBP raportami o inflacji. Ukazują się one z czteromiesięcznymi odstępami.

Rynkowa stopa procentowa – co to jest?

Ten rodzaj stopy procentowej określa oprocentowanie kredytów i depozytów na rynku międzybankowych lub oprocentowanie kredytów i depozytów udzielanych albo przyjmowanych przez banki klientom, albo od klientów spoza sektora bankowego w określonym terminie.

Aktualna wysokość rynkowej stopy procentowej jest ustalana jako średnia wartość dla określonej liczby banków i publikowana w każdy dzień roboczy.

W zależności od terminu rozróżnia się następujące rynkowe stopy procentowe:

• O/N (ang. overnight) – depozyty jednodniowe otwierane w dniu zawarcia transakcji,
• T/N (ang. tomorrow/next) – depozyty jednodniowe otwierane w pierwszym dniu roboczym po zawarciu transakcji,
• 1W – 1 tydzień,
• 1M – 1 miesiąc,
• 3M – 3 miesiące,
• 6M – 6 miesięcy,
• 9M – 9 miesięcy,
• 12M – 1 rok.

To właśnie na podstawie stopy rynkowej kształtuje się WIBOR – wskaźnik pokazujący roczną stopę procentową, po jakiej bank jest skłonny udzielić kredytu innemu bankowi.